Przetestuj swoje "nawyki techniczne"...-
być może będzie to kolejny
ważny krok na drodze ku ich poprawie? Motto: "Mam tak wiele przyjemności z grania, a ONI w dodatku jeszcze mi TYLE za to płacą..." (V. Horowitz) Prof. Lev Naumov, zmarły 22 września 2005 r, był na przełomie
tysiącleci chyba najbardziej sławnym pedagogiem fortepianu na świecie. Był
nauczycielem, który kontynuował wielką linię szkoły Neuhausa, przypomnijmy - w całości opartej na
chopinowskiej tradycji pedagogicznej. Wśród jego wychowanków są laureaci
największych konkursów międzynarodowych - od Fort Worth (im. Van Cliburna -
kilkakrotnie) przez Bolzano, Brukselę i Leeds, aż do Genewy, Monachium i
Moskwy. Musimy brać pod
uwagę fakty: Gra na fortepianie powinna być dla pianisty nie tylko pasjonująco ciekawą
akcją, w którą angażuje on zarówno wyobraźnię, emocje jak intelekt, ale i
czynnością sprawiającą mu autentyczną przyjemność - także FIZYCZNĄ... Niestety, wielu grających na naszym instrumencie musi zadowalać się grą
dającą im samym ZERO PRZYJEMNOŚCI, szczególnie w
sferze bezpośredniego kontaktu z klawiaturą. Nierzadko dochodzi do zjawiska,
które wielu nazywa "przegraniem utworu"; bywa też, że "im
więcej ćwiczę – tym gorzej wychodzi". Dzieje się tak dlatego, że adepci
fortepianu na ogół bardzo mało wiedzą o warunkach, jakie powinny być
spełnione aby muzyczna wizja utworu rzeczywiście mogła ujawnić się w brzmieniu
instrumentu; kształcenie techniki instrumentalnej tradycyjnie zbyt silnie skupia
uwagę studiujących na manualnych aspektach sprawy choć faktycznie wszystko to
co mogą zrealizować ręce – decyduje się daleko ponad nimi. Jakie to niesamowicie
oczywiste i jak powszechnie nie brane pod uwagę...! To właśnie technika "artystycznego wyrażania się" w muzyce,
integrując WSZYSTKIE systemy współpracujące w grze sprawia, że manualna strona gry przestaje
być problemem. Niestety - ten układ działa tylko w jedną stronę! Nigdy
się tak nie stanie, że odpowiednio "ułożone" ręce wygenerują
pianistykę, która mogłaby usatysfakcjonować kogokolwiek. Na sukces, a co za tym idzie - również i na... pieniądze (vide: motto)
może liczyć jedynie ten, kto potrafi organizować i kontrolować swą grę na
profesjonalnie sprawnym poziomie SŁYSZENIA, WYOBRAŹNI i EMOCJI. Test, który Wam proponuję, pozwoli odpowiedzieć na pytanie: jaka aktualnie jest
Twoja pianistyka i czy idzie ona w kierunku, który
chopinowska tradycja określiłaby jako właściwy? Macie znakomitą okazję
postawienia diagnozy sobie samym! Cóż bardziej bezpiecznego: tylko Ty i Twój KOMPUTER - bez świadków,
bez kosztów i bez ryzyka... Serdecznie
zapraszam! Przed Tobą 19 zagadnień do
rozważenia; 4 grupy pytań: A. 1. Czy rzeczywiście jest tak, że artystyczna IDEA - wizja, obraz
utworu, który opracowujesz - faktycznie determinuje charakter każdego
wydobywanego przez Ciebie dźwięku? Czy naprawdę starasz się każdemu
wydobywanemu dźwiękowi nadawać jakiś artystyczny sens (znaczenie)? tak / nie...? 2. Czy w Twojej grze wewnętrzna energia
dźwięku rzeczywiście znajduje się w ruchu - czy możesz powiedzieć, że Twój
dźwięk "żyje"? tak / nie...? 3. Czy możesz stwierdzić, że Twoje słyszenie naprawdę odgrywa
wiodącą rolę w formowaniu Twoich nawyków instrumentalnych (w doskonaleniu
techniki gry)? tak / nie...? 4. Czy w trakcie ćwiczenia, również -
tzw. trudnych miejsc, naprawdę starasz się by jakość brzmienia Twego
instrumentu (dynamika, barwa, charakter) "trafiała w dziesiątkę"
wyrazowych potrzeb frazy? tak / nie...? B. 1. Czy w Twojej
grze melodie mają wystarczająco intensywnie i wyraziście zarysowany charakter emocjonalny? tak / nie...? 2. Czy w Twojej
grze jest wystarczająco wiele energii rytmicznej? tak / nie...? 3. Czy w
wystarczająco jasny sposób różnicujesz głosy wiodące
oraz partie drugoplanowe? tak / nie...? 4. Czy jesteś wystarczająco ŚMIAŁA /
ŚMIAŁY w Twoich eksperymentach z muzyką? Czy świadomie
budujesz psychologiczne, literacko-obrazowe TŁO tworów,
eksperymentujesz z dynamiką, kolorystyką i emocjami w grze? tak / nie...? 5. Czy na tyle
dogłębnie wnikasz w problematykę STYLU, by dostrzec -
na przykład - różnicę między emocjonalną i intelektualną naturą
beethovenowskich opusów 53 i 57, opusów 35 i 58 Chopina albo między Pour
le Piano a Gaspard de la Nuit?. tak / nie...? C. 1. Czy możesz
doprawdy szczerze powiedzieć, że w Twojej grze palce, nie pozbawione zresztą
prawa do pełnej aktywności, "wiozą" INTELIGENTNIE przez Ciebie DOZOWANY
ciężar ręki w taki sposób, że to on właśnie jest źródłem siły niezbędnej dla
zapewnienia dynamiki ruchu, podczas gdy pozostałe części ręki - od łopatki,
przez bark, ramię i przedramię aż do przegubu - pełnią rolę wirtualnego
"smyczka" integrującego wszelkie funkcje aparatu gry i ODCIĄŻAJĄCE palce od
wszelkiego zbędnego balastu? tak / nie...? 2. Czy jesteś pewna/pewien, że doprawdy NIE MUSISZ utrzymywać rąk w
powietrzu - innymi słowy, czy wyraźnie czujesz, że Twoje ręce mają
rzeczywiste oparcie w klawiaturze [w dnie klawiatury]? tak / nie...?. 3. Czy możesz szczerze powiedzieć, że
umiesz korzystać z ciężaru palców i jesteś pewna /
pewien, że jego użycie ułatwia manualną stronę Twojej gry? tak / nie...?. 4. Czy zdajesz
sobie sprawę z faktu, że bezpośrednie, stałe korzystanie z SIŁY PALCÓW musi prowadzić
do utraty elastyczności aparatu oraz do gry dźwiękowo twardej? tak / nie...? 5. Neuhaus
powiedział: "Za pierwszy element [w technice gry] radzę uważać wzięcie
jednej nuty" (Sztuka pianistyczna, Kraków 1970, s. 144). Czy
potrafisz z tego stwierdzenia wyciągnąć jakieś konkretne wnioski praktyczne? tak / nie...? 6. Do wydobycia
dźwięku fortepianowego potrzeba niezmiernie mało siły. Jednak
napięcia w rękach bywają niekiedy intensywne aż do bólu - czy także i z tego
spostrzeżenia potrafisz wyciągnąć jakieś wnioski praktyczne? tak / nie...? D. 1. Czy możesz
szczerze powiedzieć, że Twoja gra daje Ci rzeczywistą radość i satysfakcję
oraz, że jest ona także od czysto fizycznej strony PRZYJEMNA? tak / nie...? 2. Czy jesteś
zdania, że - generalnie - można doskonalić technikę pianistyczną
doskonaląc sposób myślenia i słyszenia oraz zmieniając nawyki odczuwania? tak / nie...? 3. Wszystko zdrowe
w przyrodzie pnie się do góry – czy widzisz jakąś szansę zastosowania tej
tendencji w pracy nad techniką, i to bynajmniej nie wyłącznie w jakimś
metafizycznym sensie...? tak / nie...? 4. Czy, ujmując problem generalnie,
możesz szczerze powiedzieć, że Twój system pracy bad techniką w jakiejś
mierze jest podobny do systemu proponowanego przez Chopina i Neuhausa? tak / nie...? Świetnie! Znasz więc 18 Twoich
odpowiedzi...! Zastanów się przez chwilę nad ich interpretacją: A. Pytania grupy pierwszej dotyczyły zagadnień bardzo ogólnych; mają one
jednak zasadnicze znaczenie dla postępu w sztuce gry na fortepianie. Zastanów
się nad nimi jeszcze raz - czy naprawdę treść pytań z grupy A dotyczy
problemów, z którymi jesteś blisko na codzień? B. Pytania grupy drugiej dotyczyły bardziej artystycznych niż
techniczno-instrumentalnych elementów naszej sztuki. Dobrze jest od czasu do
czasu przeprowadzić taki rachunek sumienia - mówimy wszak o "technice wyrazu", a
wszystkie pytania grupy B dotyczą właśnie
tego tematu. C. Ta grupa pytań kieruje ostrze naszego zainteresowania w stronę kwestii fizycznej wygody gry. Musimy zdać
sobie sprawę, że KOMPATYBILNOŚĆ UKŁADÓW jest
zagadnieniem dotyczącym aparatu gry pianisty i klawiatury w równie zasadniczy
sposób jak systemów w informatyce czy w ogóle w technice - weź pod uwagę taki
układ jak "żarówka i napięcie w sieci" albo
"moc silnika i wytrzymałość karoserii pojazdu". W sztuce
wykonawstwa muzycznego wszystko rozgrywa się na poziomie napięć generowanych
przez wyobraźnię, przetwarzanych przez system nerwowy i kontrolowanych przez
słuch - jednak informacje o niedogodnościach najczęściej pochodzą z rąk i ich
muskulatury. Zastanów się - dlaczego tak jest i co możnaby w Twojej grze
usprawnić odpowiadając raz jeszcze na pytania z grupy C. D. Grupa ostatnia podsumowuje całość pozostając w ścisłym związku z
pytaniami należącymi do wszystkich innych grup. O ile odpowiadasz na te
ostatnie dwa pytania pozytywnie mimo, że na któreś z pytań z grup A, B lub C odpowiedziałaś/eś negatywnie -
może oznaczać to jakąś niekonsekwencję i w związku z tym chyba wypadałoby
cały "test" przemyśleć na nowo...? W każdym razie jeśli odpowiedzi pozytywnych było zdecydowanie
więcej niż 75% - oznacza to, że najprawdopodobniej wszystko jest na dobrej
drodze - a nawet, że zmierzasz w stronę SUKCESU! Moje Serdeczne GRATULACJE! Ale jeśli pozytywnych odpowiedzi było mniej - to sądzę, że niestety w
Twojej grze jednak nie wszystko jest w porządku i wobec tego chyba powinniśmy
nawiązać bliższy kontakt...? Podziel się z nami Twoją wiedzą lub wątpliwościami! Opublikuję każdą
nadesłaną wypowiedź; oczywiście - za zgodą Autora i w miarę moich możliwości
czasowych! Oto link poczty
elektronicznej. W każdym razie SERDECZNIE DZiĘKUJĘ za odwiedzenie także
i tej strony oraz - ZAPRASZAM DALEJ! - S.K. Aktualizacja: 2006-10-31 |